Şirket Kuruluşu İçin Gerekli Adımlar
BankaTeklifi Editör
28.01.2025 | Güncelleme Tarihi: 28.01.2025 | 0 | 25 dk
Şirket Kurma Sürecine Genel Bakış
Şirket kurma süreci, belirli yasal ve pratik adımların dikkatlice planlanmasını gerektirir. Bu süreç, girişimcilerin faaliyet gösterecekleri sektöre uygun bir şirket türü seçimiyle başlar. Türkiye’de tercih edilen şirket türleri arasında limited şirket, anonim şirket, şahıs şirketi gibi seçenekler bulunur.
Şirket türüne karar verdikten sonra, izlenmesi gereken genel aşamalar şunlardır:
Şirket unvanının belirlenmesi: Faaliyet alanına uygun, ayırt edici ve yasalara uygun bir unvan seçilmelidir.
Ana sözleşmenin hazırlanması: Noter tarafından onaylanacak şekilde şirketin amacı, ortak yapısı ve diğer detaylar düzenlenir.
Vergi ve diğer yasal yükümlülükler: Vergi numarası alınır, ticaret siciline kayıt yapılır ve SGK işlemleri tamamlanır.
Her adımda dikkat edilmesi gereken yasal gereklilikler, sürecin eksiksiz ilerlemesi açısından hayati öneme sahiptir.
İş Fikri ve İş Planı Geliştirme
Bir iş kurulumunun temeli, güçlü bir iş fikri ve detaylı bir iş planı oluşturmakla atılır. İş fikri, pazardaki ihtiyaçlar ve fırsatlar üzerinden şekillendirilmelidir. Başlarken şu adımlar izlenmelidir:
Hedef Kitleyi Belirleme: Ürün veya hizmetin kimler için tasarlandığını tanımlamak, ihtiyaç ve beklentileri anlamak açısından kritiktir.
Pazar Araştırması Yapma: Piyasa analizi ile rakipleri, sektör trendlerini ve talep düzeyini değerlendirmek önemlidir.
İş Modelini Seçim: Gelir modelleri, dağıtım kanalları ve müşteri yönetimi gibi unsurlar belirlenmelidir.
Bir iş planı ise şunları içermelidir: finans tablosu, pazarlama stratejisi, operasyonlar, ve uzun vadeli hedefler.
Şirket Türünün Belirlenmesi ve Hukuki Yapının Seçimi
Şirket kuruluş sürecinin ilk aşamalarından biri, uygun şirket türünün belirlenmesidir. Türkiye'de işletmeler için farklı hukuki yapılar bulunmaktadır ve her bir tür, farklı avantajlar ve sorumluluklar içerir. İşletme sahipleri, bu türlerden birini seçerken iş hedeflerini, sermaye yapısını ve operasyonel gerekliliklerini dikkate almalıdır.
Türkiye'deki Şirket Türleri
Türkiye'de en yaygın şirket türleri şunlardır:
Anonim Şirket (A.Ş.): Büyük çaplı işletmeler ve halka açık şirketler için uygundur. Sermaye paylara bölünür ve ortakların sorumluluğu koydukları sermaye ile sınırlıdır.
Limited Şirket (LTD): Küçük ve orta ölçekli işletmeler tarafından tercih edilir. Ortak sayısı 50’yi geçemez ve ortakların sorumluluğu sermaye payları ile sınırlandırılır.
Şahıs Şirketi: Daha sade bir yapıya sahip, genellikle bireysel girişimciler tarafından tercih edilir. Kuruluş süreci kolaydır ancak işletme sahibi tüm borçlardan şahsen sorumludur.
Komandit Şirket: Bir tarafın sınırsız sorumluluk üstlendiği, diğer tarafın ise sınırlı sorumluluğa sahip olduğu ortaklık türüdür.
Kooperatif: Ortakların belirli bir ekonomik amacı gerçekleştirmek için bir araya geldiği yapıdır.
Doğru Seçim İçin Kriterler
Şirket türü seçimi yapılırken aşağıdaki kriterler göz önünde bulundurulmalıdır:
Sermaye Miktarı: Şirket türüne göre gerekli asgari sermaye seviyeleri değişir.
Risk ve Sorumluluk: Ortakların borçlardan sorumluluk derecesi şirket türüne bağlıdır.
Vergilendirme: Farklı şirket türleri, farklı vergi rejimlerine tabi olabilir.
Faaliyet Alanı: İşletmenin sektörü ve faaliyet çapı, tercih edilen hukuki yapıyı etkileyebilir.
Ortak Sayısı: Bazı şirket türlerinde ortakların sayısı sınırlandırılmıştır.
Şirketin uzun vadeli büyüme ve sürdürülebilirlik hedefleri göz önünde bulundurularak tür seçimi yapılmalıdır.
Ana Sözleşmenin Hazırlanması ve Tescil
Bir şirketin kuruluş sürecinde ana sözleşmenin hazırlanması kritik bir aşamadır. Bu belge, hem şirketin işleyişine ilişkin temel prensipleri belirler hem de hukuki geçerlilik sağlar. Ana sözleşmede şirket unvanı, merkez adresi, faaliyet konusu, sermaye yapısı ve ortaklık oranları gibi bilgiler yer almalıdır.
Şirket türü ve kapsamı ana sözleşmede açıkça belirtilir.
Ortakların bilgilerinin doğru beyanı zorunludur.
Sermaye dağılımı ve ödeme planı detaylandırılmalıdır.
Hazırlanan ana sözleşme, ticaret sicil memurluğuna teslim edilerek tescil edilmelidir. Tescil işlemi, şirketin hukuken tanınmasını ve resmileşmesini sağlar.
Vergi ve Mükellefiyetler
Şirket kurma sürecinde, vergi mevzuatına ve mükellefiyetlere uygun hareket etmek yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi için kritik bir adımdır. Şirketin türüne, sektörüne ve faaliyet alanına bağlı olarak farklı vergi türleri uygulanabilir. Aşağıdaki vergiler başlıca dikkate alınması gereken unsurlardandır:
Gelir/Kurumlar Vergisi: Şirketin kazançları üzerinden hesaplanır ve beyan edilerek ödenir.
Katma Değer Vergisi (KDV): Mal veya hizmet satışından elde edilen gelir üzerinden devlete aktarılır.
Damga Vergisi: Resmi sözleşmeler ve başvurular için ödenen vergidir.
Vergilerin düzenli beyan ve ödemesi, cezai işlemlerden kaçınmak için öncelik verilmesi gereken bir konudur.
Ticaret ve Sanayi Odası Kayıt İşlemleri
Bir şirketin kuruluşunda, Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıt işlemleri temel bir aşamadır. Şirket türüne ve faaliyet alanına uygun olarak oda kaydı yapılmalıdır. Bu adım, firmanın resmi olarak faaliyet gösterebilmesi ve gerekli izinlere sahip olabilmesi için zorunludur.
Kayıt sürecinde izlenmesi gereken adımlar şunlardır:
Gerekli Belgelerin Hazırlanması:
Şirket ana sözleşmesi
Vergi levhası
İmza sirküleri
Başvuru İşlemleri:
Başvuru formu doldurularak ilgili oda birimine teslim edilir.
Kayıt ücreti ödenir.
Kayıt Onayı:
Belgelerin incelenmesi sonrası şirket, resmi oda siciline kaydedilir.
Sicil tasdiknamesi düzenlenir.
Bu kayıt, firmanın ticari kimlik kazanmasını sağlar.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ruhsatlarının Alınması
Bir şirketin yasal olarak faaliyet gösterebilmesi için çalışma ve sosyal güvenlik ruhsatlarının alınması gereklidir. Bu süreç, işverenlerin işçi haklarını koruma ve çalışma koşullarını sağlama yükümlülüğüne uygun hareket ettiğini gösterir. Ruhsat alma süreci aşağıdaki adımlardan oluşur:
Gerekli Belgelerin Hazırlanması Şirketin faaliyet alanına uygun olarak belirlenen belgeler hazırlanmalıdır. Bu belgeler genellikle şirketin ticaret sicil gazetesindeki ilanı, vergi levhası, imza sirküleri ve çeşitli izin belgeleridir.
Başvuru Süreci Yerel Çalışma ve Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvuru yapılır. Kurum, iş yeri adresini ve faaliyet türünü doğrular.
Denetim ve Onay Başvurudan sonra iş yerinde fiziki inceleme yapılabilir. Uygunluk denetiminden sonra ruhsat onaylanır.
Bu adımların eksiksiz yerine getirilmesi, işletmenin mevzuata uygun şekilde faaliyet göstermesini sağlar.
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı
İşyeri açmak isteyen işletmelerin yasal düzenlemeler çerçevesinde hareket edebilmesi için işyeri açma ve çalışma ruhsatı almaları zorunludur. Bu ruhsat, belediyelerden veya ilgili yerel idarelerden alınır. Ruhsat alım süreci, işyerinin faaliyet alanına ve türüne göre farklı prosedürler içerebilir.
Başvuru için Gerekli Belgeler:
İşyeri tapu veya kira kontratı örneği
Ticaret sicil gazetesi ve vergi levhası
Yangına karşı güvenlik raporu
İş yeri krokisi ya da planı
Başvurunun değerlendirilmesindeki bir diğer önemli faktör, işyerinin mevzuata uyumluluğudur. Kamu düzeni, çevre temizliği ve sağlık şartları gibi kriterlerin sağlanması zorunludur.
Bankalarda Şirket Hesaplarının Açılması
Bir şirketin faaliyetlerine başlayabilmesi için bankada bir şirket hesabı açılması zorunludur. Bu süreç, hem mali işlemlerin yasal gerekliliklere uygun şekilde yürütülmesini sağlamak hem de işletmenin finansal düzenini oluşturmak adına önemlidir. Banka hesabı açılışında izlenmesi gereken adımlar şu şekildedir:
Ticaret Sicil Gazetesi Sureti: Şirket kuruluşu tamamlandıktan sonra ticaret sicilinden alınan bu belge, şirketin resmi kaydını kanıtlar.
Vergi Levhası: Vergi dairesine yapılan tescil sonrası alınan vergi levhası, zorunlu belgelerden biridir.
Yetkili Kişi Belgeleri: Şirket adına işlem yapacak yetkililerin kimlik fotokopileri ve imza beyannameleri talep edilir.
Kuruluş Sözleşmesi: Şirket ana sözleşmesinin bir nüshası bankaya sunulmalıdır.
Her banka, belirli prosedürler ve ek belgeler talep edebilir. Bu nedenle, önceden bankayla iletişim kurmak faydalıdır.
Sigorta ve Diğer Finansal Yükümlülükler
Bir şirketin sağlıklı bir şekilde faaliyet gösterebilmesi ve yasal yükümlülüklerini yerine getirebilmesi için sigorta ve finansal sorumluluklar büyük önem taşır. Türkiye'de şirketler, kuruluşlarından itibaren çeşitli sigorta türlerini yaptırmakla yükümlüdür. Bu yükümlülükler, işletmenin faaliyet alanına göre farklılık gösterebilir.
Gerekli Sigorta Türleri
İşveren Sorumluluk Sigortası: Çalışanların iş sırasında karşılaşabileceği risklere karşı güvence sağlar.
Mali Mesuliyet Sigortası: Üçüncü şahıslara verilen zararları kapsar.
Trafik Sigortası (araç varsa): Ticari araçlar için zorunludur.
Diğer Finansal Yükümlülükler
Vergi Beyanı ve Ödemeleri: Gelir vergisi, KDV ve stopaj yükümlülükleri tam zamanında yerine getirilmelidir.
Ortaklık Sözleşmeleri: Sermaye girişleri ve ortak kâğıtları düzenlenmelidir.
Tüm bu yükümlülüklerin gerekliliklerine uygun davranılması, hem hukuki sorunların önlenmesi hem de işletmenin uzun vadede sürdürülebilirliği açısından kritik bir rol üstlenir.
Yönetim Yapısının Oluşturulması ve Yetkilerin Belirlenmesi
Bir şirketin başarılı bir şekilde yönetilmesi için güçlü bir yönetim yapısının oluşturulması ve yetkilerin net bir şekilde belirlenmesi hayati öneme sahiptir. Yönetim sürecini etkili kılmak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir:
Organizasyon Şeması Belirlenmesi: Şirketin organizasyon şeması hazırlanarak, her pozisyonun görev ve sorumlulukları detaylandırılmalıdır.
Yetki ve Sorumlulukların Dağıtımı: Yönetim, operasyonel ve mali kararları alacak kişilerin yetkileri kesin sınırlarla tanımlanmalıdır.
Yönetim Kurulu Seçimi: Şirketin stratejik kararlarının alınacağı yönetim kurulu, nitelikli ve deneyimli üyelerden oluşmalıdır.
İç Kontrol Mekanizmaları: Etkin bir yönetim için işlemleri izleyen ve denetleyen mekanizmalar oluşturulmalıdır.
Bu süreç, şirket faaliyetlerinin düzenli ilerlemesi için bir rehber niteliği taşır.
Şirketin Faaliyete Geçmesi ve İlk Adımlar
Bir şirketin faaliyete geçmesi için resmi kuruluş işlemleri tamamlandıktan sonra dikkat edilmesi gereken birkaç önemli adım bulunmaktadır. Bu süreç, işletmenin başarılı bir şekilde faaliyet göstermesi ve sürdürülebilir bir yapı inşa etmesi açısından kritik öneme sahiptir.
Vergi ve Muhasebe Süreçlerinin Yönetimi Şirket kaydı tamamlandıktan sonra vergi dairesine kayıt yapılmalı, gerekiyorsa KDV beyannamesi gibi düzenli bildirimler hazırlanmalıdır. Ayrıca, profesyonel bir muhasebeci ile çalışmak, finansal düzenlemelerin doğru bir şekilde yönetilmesini sağlar.
Banka Hesabı Açılması Ticari işlemler için şirket adına bir banka hesabı açılması gereklidir. Bu, yasal ödemelerin takibi ve müşterilerle olan mali işlemleri düzenlemek için gereklidir.
Resmi Belgelerin Düzenlenmesi ve Saklanması Fatura, irsaliye gibi yasal belgeler temin edilmeli ve düzenli bir şekilde saklanmalıdır. Bu belgeler, denetimler sırasında büyük kolaylık sağlar.
Personel İstihdamı ve Sigorta İşlemleri Çalışanlar işe alınacaksa SGK bildirgeleri yapılmalı ve personelin sigorta işlemleri zamanında tamamlanmalıdır.
Bu adımların titizlikle yürütülmesi, şirketin hızlı ve sorunsuz bir şekilde faaliyete geçmesine yardımcı olur.
